Wszystkie wyroby wprowadzane do obrotu lub oddawane do użytku na terenie Polski oraz innych państw Unii Europejskiej muszą spełniać zasadnicze i szczegółowe wymagania bezpieczeństwa, opisane w stosownych przepisach prawnych. Przyjęło się sądzić, że takie produkty muszą posiadać znak CE. Z czasem wokół tego znaku narosło wiele nieprawdziwych przekonań, które warto w tym miejscu wyjaśnić.
Wbrew powszechnym opiniom, znak CE nie służy celom marketingowym i handlowym, nie określa pochodzenia wyrobu, ani nie świadczy o jego jakości. Oznakowanie CE nie jest też znakiem bezpieczeństwa. CE na wyrobie oznacza, że spełnia on wszystkie wymagania dyrektyw nowego podejścia oraz że został poddany stosownym procedurom oceny zgodności, zakończonym oceną pozytywną.
Wymagania wobec wyrobów wg ustawy o systemie oceny zgodności
Podmiot wprowadzający wyrób na rynek, zobowiązany jest dopełnić czynności związanych z oceną zgodności tego wyrobu przed jego udostępnieniem. W Polsce aktem prawnym regulującym te kwestie jest ustawa o systemie oceny zgodności.
Ustawa ta określa zasady funkcjonowania systemu łącznie z zasadniczymi i szczegółowymi wymaganiami dotyczącymi wyrobów. Opisuje ponadto warunki i tryb udzielania akredytacji, zasady i tryb autoryzacji jednostek certyfikujących i kontrolujących oraz laboratoriów. Wskazuje zadania Polskiego Centrum Akredytacji jako krajowej jednostki akredytującej oraz zasady działania systemu kontroli wyrobów zgodnie z ramami nadzoru rynku.
Ustawa o systemie oceny zgodności reguluje zatem kwestie związane z oceną bezpieczeństwa większości wyrobów, z którymi spotkają się typowi konsumenci w procesie gospodarowania. Nadrzędnym celem ustawy jest eliminowanie zagrożeń dla życia lub zdrowia użytkowników wtrobów.
Ustawa ponadto znacznie ułatwia międzynarodowy obrót towarowy ze względu na wprowadzenie na grunt polski dyrektyw Unii Europejskiej. Oznacza to, że wyrób, który został poddany ocenie zgodności w Polsce, może być wprowadzony do obrotu na terytorium wszystkich krajów członkowskich UE.
Przebieg procesu oceny zgodności
Ocena zgodności zakłada wykonanie badań wyrobu przez producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela. W takiej sytuacji nie jest wymagane przeprowadzenie badań przez laboratorium
niezależne od dostawcy i odbiorcy. Jeżeli natomiast wyrób podlega dodatkowym wymaganiom, które nakładają obowiązek przeprowadzenia badań w laboratorium niezależnym, posiadającym akredytację i/lub notyfikację, wówczas producent lub jego upoważniony przedstawiciel ma obowiązek zwrócić się do takiego laboratorium w celu przeprowadzenia badań wyrobu.
Podczas procesu oceny zgodności wyrób może być również poddany certyfikacji. Warunkiem koniecznym do wydania certyfikatu jest jednak pozytywny wynik oceny weryfikowanego wyrobu, przeprowadzonej przez jednostkę certyfikującą.
Znak CE
Producent lub jego upoważniony przedstawiciel po potwierdzeniu zgodności wyrobu lub procesu jego wytwarzania z wymaganiami zasadniczymi, zobowiązany jest wystawić deklarację zgodności – jeżeli zastosowana procedura oceny zgodności to przewiduje – oraz oznaczyć wyrób znakiem zgodności CE. Należy przy tym zwrócić uwagę, że nie wszystkie dyrektywy nowego podejścia wymagają oznakowania CE. W przypadku, gdy na mocy odrębnych przepisów w fazie kontroli procesu produkcji uczestniczyła jednostka notyfikowana, za znakiem CE umieszcza się dodatkowo jej numer identyfikacyjny. Przepisy prawa zabraniają umieszczania znaku CE na wyrobach, które nie spełniają zasadniczych wymagań lub do których nie zastosowano odpowiedniej procedury oceny zgodności. Ustawodawca zakazuje ponadto wprowadzania do obrotu lub oddawania do użytku wyrobów nieposiadających oznakowania zgodności CE w przypadku, gdy wyroby te podlegają takiemu oznakowaniu. Przepisy ustawy o systemie oceny zgodności nie dopuszczają też zastosowania na wyrobach znaków podobnych do CE mogących wprowadzać w błąd użytkownika, konsumenta lub dystrybutora [Ustawa z 30 sierpnia 2002].
Tekst: dr inż. Michał Bak, Kierownik Laboratorium Mechanicznego TÜV Rheinland Polska
TÜV Rheinland Polska jest w czołówce firm certyfikacyjnych i badawczych w Polsce. Spółka jest częścią międzynarodowego koncernu TÜV Rheinland Group, działającego w Niemczech od ponad 140 lat. Polski oddział w trakcie kilkunastu lat działalności zdobył pozycję eksperta w dziedzinie certyfikacji wyrobów, technologii, systemów zarządzania i personelu na krajowym rynku. Wśród klientów TÜV Rheinland Polska znajdują się obecnie największe przedsiębiorstwa m. in. z branży spożywczej, budowlanej, energetycznej i medycznej. Więcej informacji: www.tuv.pl
